Sappemeer is een plaats in provincie Groningen in Nederland. Het is ook de naam van de voormalige gemeente die in 1949 is opgegaan in de gemeente Hoogezand-Sappemeer.

Het dorp is genoemd naar het Sapmeer of Duivelsmeer. Dit liep (net als het Kleine Sapmeer ten zuidoosten ervan) leeg nadat in 1618 het Winschoterdiep tot aan dat meer was doorgetrokken. Het graven van het kanaal gebeurde om het veengebied ten oosten van de stad Groningen te gaan ontginnen. Het dorp is in 1621 ontstaan, toen zich er enkele verveners vestigden. Sappemeer werd het eerste centrum in de Veenkoloniën.

Sappemeer was oorspronkelijk als dorp (niet als gemeente) dan ook groter dan het naastgelegen Hoogezand. De gemeente Sappemeer telde bij de oprichting in 1795 2.077 inwoners (tegen 4.044 voor Hoogezand), hetgeen in 1859 was doorgegroeid tot 3.475, in 1899 tot 6.117 en in 1947 tot 7.224. Toen zich in Hoogezand in de 19e eeuw industrie ging vestigen, groeide het tot aan Sappemeer. In 1949 werden beide dorpen samengevoegd tot één plaats, waarbij Hoogezand inmiddels de dominante plaats was geworden.